رسانهٔ همیاری – ونکوور
روز ۱۲ مهٔ ۲۰۲۲، خبر برگزاری مسابقهٔ دوستانه بین تیم‌های ملی فوتبال ایران با کانادا در تاریخ ۵ ژوئن در ورزشگاه بی‌سی پِلِیس ونکوور منتشر شد.
بلافاصله پس از انتشار این خبر، خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲ به برگزاری این دیدار اعتراض کردند. حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲، در صفحهٔ فیس‌بوکش نوشت که در صورت برگزاری این دیدار و بی‌توجهی به هشدارهای انجمن خانواده‌ها، آن‌ها با عکس قربانیان در ونکوور حضور خواهند یافت.
او همچنین در گفت‌وگو با رسانه‌های کانادایی دعوت از تیم ملی فوتبال ایران برای انجام دیدار دوستانه را مانند سیلی به صورت همهٔ کسانی دانست که در دی‌ماه ۱۳۹۸ تحت تأثیر سرنگونی هواپیمای اوکراینی پرواز پی‌اس۷۵۲ قرار گرفته‌اند. او اشاره کرد که «مانند بسیاری از فعالیت‌ها در ایران، فوتبال در آنجا نیز تحت کنترل سپاه است و انتظار می‌رود اعضایی را برای همراهی تیم ایرانی به کانادا برای این بازی نمایشی اعزام کند.» اسماعیلیون همچنین به اجازه‌نداشتن زنان برای حضور در ورزشگاه و اعمال خشونت علیه زنان دوستدار فوتبال ازجمله پاشیدن اسپری فلفل به صورت زنانی که می‌خواستند برای تماشای مسابقه به ورزشگاه بروند، به‌عنوان دلیل دیگر انجمن خانواده‌ها برای مخالفت با دعوت ایران از سوی فدراسیون فوتبال کانادا، اشاره کرد و گفت: «با توجه به همهٔ این‌ها، دعوت فدراسیون فوتبال کانادا از تیم ملی ایران به این کشور تکان‌دهنده است. هیچ‌کس اهمیت بازی‌های دوستانه و حق ورزشکاران برای تمرین با حریفان مختلف را انکار نمی‌کند. با این‌حال، این دعوت توهین به کسانی است که عزیزانشان را در سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲ از دست دادند، حتی با وجود اینکه بسیاری از پرونده‌ها علیه سپاه همچنان مفتوح‌اند. همچن گویا این سازمان نسبت به امنیت کانادایی‌هایی که سال‌ها توسط آژانس‌های امنیتی ایران، از جمله خانواده‌های قربانیان پرواز که مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند، بی‌خبر است.»
او از فدراسیون فوتبال کانادا و همچنین دولت فدرال خواست تا راهی برای لغو این دیدار بیابند و گفت: «زمان آن فرا رسیده است که برای کانادایی‌هایی که از ایران آسیب دیده‌اند، بهتر عمل کنیم. زمان عدالت فرا رسیده است.»
با افزایش اعتراضات به برگزاری این مسابقه، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، روز ۱۷ مهٔ ۲۰۲۲ در شهر سنت جان در استان نیوفاندلند، در پاسخ به پرسشی در این خصوص گفت که این دعوت انتخاب فدراسیون فوتبال کانادا بوده است و افزود: «فکر می‌کنم دعوت از تیم فوتبال ایران به کانادا ایدهٔ خیلی خوبی نبود. اما این چیزی است که برگزارکنندگان باید درباره‌اش توضیح بدهند.»
در همان روز حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲، در گفت‌وگویی با شبکهٔ سی‌بی‌سی، گفت: «احساس می‌کنم از طرف فدراسیون و دولت به ما خیانت شده است… این راهی برای عادی‌سازی رابطه با جمهوری اسلامی ایران است. به این می‌گویند «ورزش‌شویی».»
او در گفت‌وگوی دیگری گفت: «ما از دولت (کانادا) می‌خواهیم که آن‌ها را به دادگاه بین‌المللی بکشانند. اما به‌جای آن، ما توسط آن‌ها تحقیر می‌شویم؟ احساس می‌کنم از پشت به من و سایر اعضای خانواده‌ها خنجر زده‌اند. پس از ۲۸ ماه هیچ نشانه‌ای از دادخواهی نمی‌بینیم. ما نشانه‌ای از بردن ایران به هیچ مجمع بین‌المللی نمی‌بینیم. و به‌جای آن تیم فوتبال (ایران) را به اینجا دعوت می‌کنند.»
با گسترش دامنهٔ اعتراضات، روزنامهٔ تورنتو استار در یک نظرسنجی آنلاین نظر کاربران خود را دربارهٔ برگزاری این مسابقه جویا شد. نتیحهٔ این نظرسنجی که هنوز هم فعال است، تا زمان نگارش این سطور بدین شرح است: از ۱۸٬۲۵۳ شرکت‌کننده در این نظرسنجی ۸۴٫۲۳ درصد آن‌ها دعوت از تیم ملی ایران برای دیدار دوستانه با تیم ملی کانادا را تصمیمی «غیرقابل‌توجیه» دانسته‌اند. این در حالی است که تنها ۱۱٫۶۱ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی گزینهٔ «نه، من واقعاً دلیل این‌همه خشم را متوجه نمی‌شوم» را انتخاب کرده‌اند.
اعلام برگزاری این دیدار، پرسش از مقامات استانی و شهری بریتیش کلمبیا را هم به‌همراه داشت. جان هورگان، نخست‌وزیر استان بریتیش کلمبیا، در پاسخ به پرسشی در این زمینه به خبرنگاران گفت: «بارها با جامعهٔ ایرانی در مورد طیف وسیعی از مسائل ملاقات داشته‌ام و این همیشه در ذهن من است. بنابراین می‌دانم که زمان سختی برای آن‌دسته از خانواده‌هایی خواهد بود که عزیزانشان را از دست داده‌اند، و حتی کسانی که دائماً این موضوع را دنبال می‌کنند. اما توضیح دربارهٔ چگونگی و چرایی این موضوع را به فدراسیون فوتبال کانادا واگذار می‌کنم.»
اما کندی استوارت، شهردار شهر ونکوور، موضع تندتری گرفت. او ضمن اعلام همبستگی با کسانی که به‌دنبالِ دادخواهیِ عزیزانِ ازدست‌رفته‌شان‌اند، گفت: «این بازی زیبا باید ما را دور هم جمع کند، اما تا زمانی که همسایگان ایرانی ما از سپاه پاسداران جمهوری اسلامی جواب نگیرند، نباید میزبان مسابقهٔ دوستانهٔ فدراسیون فوتبال کانادا باشیم.»
در سطح فدرال هم اعتراضات به مجلس عوام کشیده شد. مت جنرو (Matt Jeneroux)، نمایندهٔ محافظه‌کار از منطقهٔ ادمونتون ریوربند، در مجلس در پرسشی از دولت با اشاره به سرنگون‌کردن پرواز پی‌اس۷۵۲ توسط سپاه پاسداران و همچنین این نکته که ارتباط فدراسیون فوتبال ایران با سپاه بر کسی پوشیده نیست، از دولت پرسید که آیا جلوی مسابقهٔ دوستانه بین ایران و کانادا در ونکوور را خواهد گرفت؟
مارک هالند، رهبر دولت در مجلس عوام (Leader of the Government in the House of Commons)، در پاسخ گفت: «این پرسش خیلی خوبی است، دولت در حال تعمق روی این موضوع است و خیلی زود به نمایندهٔ پرسش‌کننده پاسخ خواهیم داد.» هرچند تا زمان نگارش این سطور گزارشی از پاسخ دولت در مجلس منتشر نشده است.
هم‌زمان، انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲، پتیشنی را برای نامه‌نگاری با نمایندگان پارلمان به‌راه انداخت و از مردم خواست تا از نمایندگانشان درخواست لغو این مسابقه را بنمایند.
اما در ایران، مسئولان تیم ملی ایران اعلام کردند که دیدار دومی که قرار بود تیم ملی ایران با تیم اکوادور در تورنتو برگزار کند، به‌دلیل در اختیار قرار نگرفتن استادیوم لغو شده است.
در ادامهٔ واکنش‌ها، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، روز ۲۴ مهٔ ۲۰۲۲ در ونکوور در پاسخ به پرسشی در این زمینه، گفت: «من ابراز نگرانی کرده‌ام که فکر می‌کنم برگزاری این بازی ایدهٔ بدی بود. من به شما اطمینان می‌دهم که نهاد ورزش کانادا (سازمانی دولتی زیرمجموعهٔ وزارت میراث فرهنگی کانادا) هیچ بودجه‌ای برای این بازی ارائه نکرده است.» او دربارهٔ امکان آمدن بازیکنان فوتبال ایران به کانادا گفت: «آژانس خدمات مرزی کانادا تصمیمات حرفه‌ای و مستقلی دربارهٔ واجدشرایط‌بودن افراد برای ورود به کانادا می‌گیرد.»
در همین حال حمید استیلی، مدیر تیم ملی فوتبال ایران، در گفت‌وگو با خبرگزاری‌های داخل ایران از پرداخت ۴۰۰ هزار دلار از سوی فدراسیون فوتبال کانادا (که نهادی غیردولتی است) به فدراسیون فوتبال ایران برای این دیدار، خبر داد. موضوعی که با بیانیهٔ حزب محافظه‌کار کانادا مورد اعتراض قرار گفت. این حزب در بیانیه‌ای که توسط مت جنرو، نمایندهٔ منطقهٔ ادمونتون ریوربند، و ریچارد مارتل، وزیر سایهٔ ورزش، صادر شد، به‌طور رسمی از فدراسیون فوتبال کانادا خواست دیدار دوستانه با تیم ملی فوتبال ایران را لغو کند. در بخشی از این بیانیه آمده بود: «پرداخت ۴۰۰ هزار دلار به این تیم در جایی‌که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی – که مجلس عوام از دولت ترودو خواسته است تا آن را در لیست نهادهای تروریستی قرار بدهد – به‌طور مستقیم و غیرمستقیم باشگاه‌های ورزشی در ایران را در ۲۰ سال گذشته تصرف کرده، بی‌شک غیرقابل‌قبول است.» در ادامهٔ این بیانیه بر لزوم اعمال تحریم‌های مگنیتسکی بر عاملان سرنگونی پرواز پی‌اس۷۵۲ تأکید شده بود.
در همان زمان در ایران، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجهٔ ایران، در جریان کنفرانس خبری در تهران با انتقاد از سخنان جاستین ترودو و «برخی افراد دیگر» این مواضع را «حاکی از تفوق نگاه صرف سیاسی و حزبی بر همهٔ وجوه حکمرانی در کانادا» دانست و رفتار مقامات کانادا را «بازیچهٔ گروه‌های مخالف و ایران‌ستیز» توصیف کرد. او در ادامه گفت: «از دولت و فدراسیون کانادا انتظار می‌رود فارغ از جوسازی‌ها، در اساس منشور حرفه‌ای ورزش و اصول شناخته‌شدهٔ فیفا، برگزاری این دیدار تدارکاتی و دوستانه را به‌دور از شائبه‌ها و انگیزه‌های سیاسی و نیز شانتاژهای تبلیغاتی مخالفین تعاملات غیرسیاسی میان مردم کشورها، تسهیل کند.» و افزود: «فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران به ما اطمینان داده است کلیهٔ توافقات لازم را با فدراسیون فوتبال کانادا در همین چارچوب انجام داده و در صورت نقض توافقات، مسئولیت تمامی عواقب آن بر دوش طرف کانادایی خواهد بود.»
مخالفت‌ها با برگزاری این دیدار در حالی انجام می‌شد که بخش عمدهٔ بلیت‌های این مسابقه به‌فروش رفته بود و بحث دربارهٔ مشروعیت حضور یا عدم حضور برای تماشای این دیدار در شبکه‌های اجتماعی موجب مشاجرات تند لفظی موافقان و مخالفان شده بود. موافقان با حضور برای تماشای این دیدار هم پتیشنی به‌راه انداختند تا از فدراسیون فوتبال کانادا برای دعوت از تیم ملی ایران قدردانی کنند. پتیشن مذکورتا لحظهٔ نگارش این سطور ۷۱۲ امضا داشته است.
و نهایتاً فدراسیون فوتبال کانادا صبح روز پنجشنبه ۲۶ مهٔ ۲۰۲۲ بدون هیچ توضیح اضافه‌ای اعلام کرد که دیدار دوستانه بین تیم‌های ملی کانادا و ایران لغو شده است.
این تصمیم با اعتراض و واکنش ایران مواجه شد و سینا کلهر، معاون فرهنگی و ورزش همگانی وزارت ورزش ایران، در توئیتی نوشت که فدراسیون فوتبال کانادا به‌دلیل لغو یک‌جانبهٔ این دیدار، طبق قرارداد ملزم به پرداخت ۱۰ میلیون دلار خسارت به ایران است. در همین حال فدراسیون فوتبال کانادا بدون اشاره به جریمهٔ ادعاشده توسط ایران اعلام کرد که هیچ پرداختی به ایران انجام نشده است. این فدراسیون همچنین از نگرانی بازیکنان تیم ملی فوتبال کانادا پیش از اعلام لغو بازی خبر داد و این موضوع را یکی از دلایل لغو ناگهانی این دیدار دوستانه دانست. در همین حال سازمان بنای برث در بیانیه‌ای اعلام کرد که که پیش از برگزاری این دیدار علیه فدراسیون فوتبال کانادا نزد دادگاه فدرال شکایت کرده بود و خواستار منع پرداخت به فدراسیون فوتبال ایران شده بود. شاهین مقدم، یکی از بازماندگان قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲، در واکنش به شکایت سازمان و همچنین لغو این دیدار از «همهٔ کسانی که در این حرکت همکاری و تلاش کردند» قدردانی کرد و ابراز امیدواری کرد که «عدالت اجرا شود».
در شمارهٔ ۱۶۰ رسانهٔ همیاری، ضمن گفت‌وگو با دو خانواده از خانواده‌های جانباختگان (در ادامهٔ سلسله گفت‌وگوهای اختصاصی رسانهٔ همیاری «با بازماندگان مسافران پرواز ابدی ۷۵۲»)، نظر ایشان را دربارهٔ این دیدار دوستانه هم پرسیده بودیم که توجه شما را به آن جلب می‌کنیم.
